Jezelf veranderen is een paradox

Jezelf willen veranderen is een paradox, een tegenstrijdigheid. Want waarom wil je jezelf veranderen?

Hoogstwaarschijnlijk om jezelf beter te kunnen accepteren. En door tegen jezelf te zeggen dat je moet of wilt veranderen, bevestig je jezelf in het idee dat je niet goed genoeg bent, dat je jezelf niet (volledig) kunt accepteren zoals je bent.

Het startpunt zou dus niet moeten zijn: veranderen, maar juist jezelf accepteren.

Zoals je bent is een gevolg van wat je genetisch hebt meegekregen en van de omstandigheden die je later hebt meegemaakt. Je hebt jezelf niet gemaakt, je bent het beste wat je kunt zijn gezien je aangeboren mogelijkheden en karaktertrekken en wat je hebt moeten aanleren om met de buitenwereld om te kunnen gaan.

Doorgaans zijn de patronen waar je nu last van hebt vroeger gevormd om aan kwetsende situaties het hoofd te kunnen bieden. Het is als een regenjas die je als kind hard nodig had, maar die je nu, ook als de zon schijnt, niet meer uit durft te doen uit angst voor een onverhoeds nat pak.

Het vervelende is dat deze ‘overlevingspatronen’ nu vaak juist datgene oproepen waar je je met deze patronen tegen wilt wapenen. Stel dat iemand als kind te weinig aandacht heeft gehad en stel dat hij daarop is gaan reageren door meer dan gemiddeld aandacht te vragen. De kans is groot dat anderen hem juist daardoor gaan negeren. Wat mogelijk een nog sterkere poging om de aandacht te vangen tot gevolg heeft. Een vicieuze cirkel.

Het kan ook zijn dat iemand door gebrek aan aandacht in de jeugd, zich zo onzichtbaar mogelijk opstelt. En daardoor dus ook weer vaak genegeerd wordt. Een bevestiging van het gevoel van niet de moeite waard te zijn.

Alle reden dus om patronen die je nu meer kwaad dan goed doen op te willen ruimen.

Echter, als je bepaald gedrag of een vorm van denken wilt afschaffen, helpt het meestal niet om jezelf dat op te leggen, om de strijd met jezelf aan te gaan. Goede voornemens met nieuwjaar zijn doorgaans maar een kort leven beschoren.

Door de strijd die jij aangaat met stukken van jezelf, lijken die stukken zich vaak alleen maar heftiger te roeren. In feite zeg je tegen jezelf: jij bent niet o.k. En wie zou er niet protesteren tegen een dergelijke uitspraak?

Hoe dan wel? De beste manier om jezelf te veranderen is jezelf te accepteren. Vecht niet tegen de ‘onacceptabele’ delen van jezelf, maar sta toe dat ze er zijn; waardeer ze zelfs. Alleen dat geeft je de gelegenheid om ze goed te leren kennen.

Pas als je begrijpt waarom die stukken er zijn, met andere woorden wat ze vóór je doen, verdwijnen ze, zonder dat je daar verder veel aan hoeft te doen. Je ontdekt dan dat je dezelfde dingen kunt bereiken, als die je met deze patronen wilde bereiken, maar dan zonder de nadelen ervan.

Of zoals boven de poort van het Orakel van Delphi geschreven stond: Ken Uzelf. Dat is het enige dat nodig is.

Dit artikel in het Engels.

Jammerlijk gefaald

Pas geleden had ik een situatie in mijn privéleven die mij flink raakte. Het raakte me zo erg dat ik behoorlijk van slag was en daarnaast werd ik ook erg boos. Toen de storm ging liggen bekropen mij allerlei gedachten: 'ik had het zus moeten doen, ik had het zo moeten doen, ik had dit moeten zeggen etc.’

Daarna bekroop mij het gevoel dat ik 'gefaald had' en dat vond ik vreselijk. Ik raakte er helemaal in verstrikt en wilde van het gevoel af maar dat lukte me niet. Het werd van kwaad tot erger. Nadat ik de rust wat had hervonden zag ik dat ‘gefaald hebben’ een overtuiging was. Het was een overtuiging en door me daartegen te verzetten maakte ik het alleen maar erger.

.

Dat verzetten tegen ‘wat is’ was een soort remedie om het op te lossen. Ik besloot om geen remedie meer toe te passen maar simpelweg aan mezelf toe te geven dat ik volledig en jammerlijk gefaald had. Het was verrassend heerlijk dit toe te geven. Alle zorgelijkheid was gelijk weg en het hele verhaal loste als sneeuw voor de zon op. Ik schoot in de lach.

Het opgeven van verzet tegen de werkelijkheid zoals die is, lijkt simpel, is simpel en toch trap ik er steeds in. Hoe geweldig!

Michael Steinau

Mensen verander je niet door discipline, manipulatie, dwang, smeken of straf. Mensen groeien alleen door liefde en acceptatie.

Dat geldt ook voor jezelf.

Zie ook:

Zelfverwijt Omgaan met kritiek Verzet Depressie Focusing Meditatie

Home